Του Σταύρου Ελ. Καλογιάννη Πολιτικού Μηχανικού M.sp. Cert.

Πρώην αναπληρωτή Υπουργού Ανάπτυξης και Υποδομών

Τον Μάιο του 2013, το Υπουργείο Ανάπτυξης και Υποδομών, το οποίο υπηρετούσα την εποχή εκείνη ως αναπληρωτής Υπουργός, εισήγαγε στη Βουλή το νομοσχέδιο περί «Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΣΥΔΗΣ)».

Επρόκειτο για ένα ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα, το οποίο περιλάμβανε όλα τα αναγκαία στοιχεία για την υποβολή αιτημάτων, τον προγραμματισμό, την έγκριση, την προκήρυξη, την ανάθεση και εκτέλεση δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών, με την εφαρμογή Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ).

Με το νομοσχέδιο επιχειρήθηκε µια σημαντική μεταρρύθμιση στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων, καθώς η χώρα εισερχόταν για πρώτη φορά στην ψηφιακή εποχή στον συγκεκριμένο τομέα. Πλέον, από το αίτημα για την προμήθεια ενός αγαθού, μιας υπηρεσίας ή για την ανάθεση ενός δημοσίου έργου, έως την ολοκλήρωση των συμβάσεων, όλες οι διαδικαστικές πράξεις θα διενεργούνταν ηλεκτρονικά. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάναμε στην πράξη τη μεγαλύτερη δυνατή διαφάνεια, αφού ελαχιστοποιούσαμε την παρέμβαση του ανθρώπινου παράγοντα και εξαλείφαμε κάθε δυνατότητα συναλλαγής. 

Επιπλέον, µε τη λειτουργία του συστήματος θα χρησιμοποιούνταν τυποποιημένα σχέδια προκηρύξεων και δημοσίων συμβάσεων. Με τον τρόπο αυτό εξαλείφονταν οι μεγάλες χρονικές καθυστερήσεις στη διενέργεια των διαγωνισμών, καθώς μειώνονταν οι δικαστικές αμφισβητήσεις σχετικά µε όρους διαγωνισμών. Επίσης, θεσπίζαμε Κεντρικές Αναθέτουσες Αρχές για όλο το δημόσιο τομέα, μειώνοντας δραστικά τις χιλιάδες αναθέτουσες αρχές που υπήρχαν μέχρι τότε. Ειδικότερα, το νομοσχέδιο προέβλεπε ότι οι διαγωνισμοί με προϋπολογισμό 60.000 ευρώ και άνω θα διενεργούντο κεντρικά, µε αποτέλεσμα οι αναθέτουσες αρχές να μειωθούν κατά πολύ. Αυτό θα είχε ως πρόσθετο αποτέλεσμα μεγάλη εξοικονόμηση πόρων για το Δημόσιο από οικονομίες κλίμακος, αφού θα μπορούσε πλέον να συγκεντρώνει τις προμήθειες του και να επιτυγχάνει αφενός µεν καλύτερες τιμές, αφετέρου δε να εξοικονομεί ανθρώπινους πόρους και εργατοώρες, αφού θα μειωνόταν δραστικά και ο αριθμός των διαγωνισμών. 

Τέλος, στο πλαίσιο της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, για πρώτη φορά στις δημόσιες συμβάσεις καθιερώναμε, σε όλα τα στάδια της διαδικασίας, τη χρήση της ηλεκτρονικής (ψηφιακής) υπογραφής, τόσο από τους χρήστες δημοσίους υπαλλήλους, όσο και από τους εργολήπτες/προμηθευτές. Το γεγονός αυτό μείωνε τη γραφειοκρατία και θα είχε θετική επίδραση στον ανταγωνισμό μεταξύ των προμηθευτών. Δεν θα απαιτούνταν πλέον φυσική παρουσία κατά τη διαγωνιστική διαδικασία, αλλά θα μπορούσαν όλοι οι ενδιαφερόμενοι να συμμετέχουν στο διαγωνισμό µε απλοποιημένες διαδικασίες, µε τη χρήση του διαδικτύου μέσω ενός υπολογιστή.

Στο νομοσχέδιο προβλεπόταν η σταδιακή υπαγωγή των υπηρεσιών και φορέων του δημοσίου τομέα στην υποχρεωτική εφαρμογή του ΕΣΥΔΗΣ, µε πρώτους τους φορείς της Κεντρικής Κυβέρνησης από την 1η Ιουλίου 2013 για προμήθειες και υπηρεσίες και φτάνοντας στο σύνολο του Δημόσιου Τομέα από την 1η Οκτωβρίου 2015. Αυτό έγινε για να υπάρξει επαρκής χρόνος για την προετοιμασία και εκπαίδευση των αναθετουσών αρχών στις δυνατότητες του ηλεκτρονικού συστήματος.

Ο Σύριζα δεν είχε ψηφίσει αυτή τη μεταρρυθμιστική διάταξη. Και ως Κυβέρνηση, με πρόσφατη απόφαση, παραπέμπει στην άνοιξη του 2017 (!) την ένταξη στο ΕΣΥΔΗΣ των μελετών και της κατασκευής των δημόσιων έργων, για να δοθεί, δήθεν, περισσότερος χρόνος εκπαίδευσης στους υπαλλήλους!

Δηλαδή το σύνολο της παραγωγής δημοσίων έργων θα συνεχίσει, για τουλάχιστον δεκαπέντε (15) μήνες ακόμα, να παραμένει εκτός του διαφανούς Ηλεκτρονικού Συστήματος.

Είναι γνωστή η αλλεργία των σημερινών κυβερνώντων για τις νέες τεχνολογίες και τις εφαρμογές τους. Καταργούν τις ηλεκτρονικές ψηφοφορίες σε ΑΕΙ και ΤΕΙ, μιλώντας για «τεχνοφασισμό»!

Τώρα, ένα ηλεκτρονικό σύστημα που χτυπάει τη γραφειοκρατία και τη συναλλαγή, ενώ ταυτόχρονα ενισχύει την διαφάνεια και εξοικονομεί πόρους για το Δημόσιο και μάλιστα στον ιδιαίτερα κρίσιμο τομέα των δημόσιων έργων, παραπέμπεται από την «αριστερή» συγκυβέρνηση στις καλένδες. 

Διανύουμε την εποχή της ψηφιακής επανάστασης, αλλά η συγκυβέρνηση Σύριζα – ΑΝΕΛ βρίσκεται σε περασμένο αιώνα, παραμένοντας προσκολλημένη στη γραφειοκρατία και τη συναλλαγή, ενώ προωθεί προκλητικά το νεποτισμό.