• σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία  από την ηχορύπανση 

• κοινή απαίτηση η παρέμβαση των αρμοδίων τοπικών αρχών

Αφορμή για να γραφούν οι γραμμές που ακολουθούν ήταν η ολιγόλεπτη συνομιλία  του γράφοντος  με τον Γενικό Γραμματέα Δημοσίας Τάξεως κ. Κων/νο Τσουβάλα, που είχε ως θέμα «Το πρόβλημα της  ηχορύπανσης σε πολλά σημεία της πόλης  από τις κομμένες εξατμίσεις ενίων  μηχανόβιων και την ανάγκη δημιουργίας από την εδώ αστυνομική διεύθυνση μπλόκων ελέγχου των υπαιτίων». Το εν λόγω «τέτα –τετ» με τον κυβερνητικό αξιωματούχο έγινε   κατά την εδώ παρουσία  του στην πρόσφατη νομαρχιακή συνέλευση της ΝΔ που πραγματοποιήθηκε στο εκθεσιακό κέντρο  Διώνη(23/06/2022). Σημειωτέον ότι ο κ. Τσουβάλας, αφού αναγνώρισε  την οξύτητα του προβλήματος και τις δυσμενείς επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής των πολιτών και ειδικότερα στην υγεία των ευπαθών ομάδων, μεταξύ των άλλων ανέφερε: «το πρόβλημα είναι όντως πολύ σοβαρό, και θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι σύντομα το υπουργείο θα ανακοινώσει δράσεις που θα  το αντιμετωπίζουν, πιστεύω ικανοποιητικά, όχι μόνο στην Άρτα αλλά και στην επικράτεια». 

Βέβαια το πρόβλημα της  ηχορύπανσης δεν είναι τοπικό ούτε έχει ως αιτία μόνο τα πειραγμένα δίκυκλα και γενικότερα τα προβληματικά μηχανοκίνητα οχήματα.. Αντίθετα οι αιτίες του είναι κάθε πηγή εκπομπής υπερβολικού θορύβου  που ξεπερνά τα όρια που θέτει ο σχετικός κανονισμός της ΕΕ. Ο οποίος θόρυβος   μπορεί να προέρχεται, από τον φασαριόζο γείτονα, τον… τρελό του χωριού, την παρακείμενη ξυλουργική βιοτεχνία, το συνεργείο ανέγερσης- ανακαίνισης παραπλήσιας οικοδομής, το κέντρο υγειονομικού ενδιαφέροντος με τη μεγαφωνική μουσική σε (βραδινές) ώρες κοινής ησυχίας στη διαπασών, μέχρι τον ασυνείδητο οδηγό,  που επιλέγει να διέρχεται  κεντρικές οδούς της πόλης με το ήχο-σύστημα του αυτοκινήτου να παίζει γνωστά «καψουροτράγουδα» σε συχνότητα εκκωφαντική κ.ά. Ωστόσο σε κάθε περίπτωση οι επιπτώσεις της ηχορύπανσης είναι εξόχως επιβαρυντικές,  όχι μόνο στην υγεία των ανθρώπων και  στο περιβάλλον, αλλά ακόμη και στην οικονομία μιας χώρας..

Μάλιστα σε πρόσφατη σχετική μελέτη του βρετανικού συστήματος υγείας, διαπιστώθηκε ότι οι συνέπειες της ηχορύπανσης στον άνθρωπο  και ειδικότερα η εξ’ αυτής προκαλούμενη διαταραχή του ύπνου, ήταν στις πρώτες θέσεις μεταξύ των αιτίων άγχους, στρες και προβλημάτων ψυχικής υγείας. Από την άλλη ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ο γνωστός ΠΟΥ, προειδοποιεί ότι ο θόρυβος δεν είναι απλά ενοχλητικός, αλλά υποβαθμίζει την ποιότητα ζωής μας και κάνει το περιβάλλον μας ανυπόφορο. Δημιουργεί νεύρα, ενδοοικογενειακές  συγκρούσεις και οδηγεί σε πολλαπλές πηγές σύγχυσης. Μάλιστα  ειδικοί μελετητές της «ηχορύπανσης», τη θεωρούν ως τη δεύτερη σοβαρότερη ρύπανση μετά την ατμοσφαιρική, ενώ επισημαίνουν, ότι  οι επιπτώσεις του θορύβου στην υγεία είναι ύπουλες και συχνά υποτιμώνται αδικαιολόγητα. Και τούτο, όπως διευκρινίζουν, γιατί  μπορεί να επιδεινώσουν τις ψυχικές ασθένειες, τη στεφανιαία νόσο, την αρτηριακή πίεση, τα αγγειακά νοσήματα, να αυξήσουν την κορτιζόλη και την κακή χοληστερίνη, ακόμα  να προκαλέσουν σοβαρές διαταραχές  του ύπνου. 

 Όμως, κακά τα ψέματα, αλλά η κοινή ησυχία, κυρίως τους θερινούς μήνες, τόσο κατά τις μεσημβρινές ώρες(σ. σ, 15:00 μ.μ-17:30μ.μ )   όσο και  κατά τις νυχτερινές(σ.σ,  23:00 μ.μ - 07:00 π.μ. της επομένης), και κυρίως τις πρώτες μεταμεσονύκτιες, δυστυχώς, είναι είδος εν ανεπαρκεία. Με την προστασία της μάλιστα από τις αρμόδιες τοπικές αρχές, να εξαντλείται στο  «κλειδαμπάρωμα» στα συρτάρια των γραφείων τους, .των κατά καιρούς αποστελλόμενων διαταγών, γνωμοδοτήσεων και εγκυκλίων που αφορούν στην  εφαρμογή του νόμου. Σχεδόν καμία πρόνοια, για την περιστολή, αν όχι  την πάταξη του φαινόμενου.  Ούτε από τις κατά τόπους δημοτικές αρχές, ως υπεύθυνες για την ποιότητα ζωής των δημοτών τους, ούτε από τις καθ’ ύλην αρμόδιες για την τήρηση, π.χ των σχετικών διατάξεων του ΚΟΚ(σ. σ, άρθρο 15), οικείες Αστυνομικές Διευθύνσεις.. Αλλά ελάχιστη έως καθόλου είναι και η αντίδραση των κατά τόπους εισαγγελικών αρχών.  Οι οποίες, ειρήσθω εν παρόδω, στα πλαίσια της αποστολής τους για την τήρηση της νομιμότητας, την προστασία του πολίτη και τη διαφύλαξη των κανόνων της δημόσιας τάξης,  με την, από το άρθρο 24, παρ 1και 2 ν.1756/1988, προβλεπόμενη ενιαία και ανεξάρτητη δράση τους, θα μπορούσαν να επιληφθούν του φαινομένου ακόμη και αυτεπαγγέλτως. Πόσω δε μάλλον όταν η, από το άρθρο 25 παρ 1, εδαφ δ΄ του ανωτέρω νόμου, προβλεπόμενη εποπτεία και ο  έλεγχος της αστυνομικής αρχής από την τοπική εισαγγελία πρωτοδικών, αναφορικά με την πρόληψη και τη δίωξη των  εγκλημάτων της περιοχής ευθύνης της πρώτης,, οικοδομούν μια ιδιαίτερα αποτελεσματική συνεργασία των δύο υπηρεσιών στην αντιμετώπιση του φαινομένου «ηχορύπανση». 

Ωστόσο, στο κρίσιμο ερώτημα, για το τι πρέπει να γίνει, η απάντηση είναι ξεκάθαρη. Ότι υπό τις σημερινές δύσκολες συνθήκες που βιώνει ο τόπος και τις περιορισμένες δυνατότητες που εκ των πραγμάτων έχει η ελληνική πολιτεία, παρεμβάσεις ευρωπαϊκού τύπου, που θα αντιμετώπιζαν ριζικά το πρόβλημα της ηχορύπανσης, προς το παρόν, μάλλον θα πρέπει να αποκλείονται. Για αυτό άλλωστε η λύση του  κατά πρώτον πρέπει να περνάει μέσα από τη  συντονισμένη δράση των προμνησθέντων τοπικών αρχών και κατά δεύτερον να έχει στόχο, όχι μόνο τη συμμόρφωση του παραβάτη με τις επιταγές του νόμου, αλλά και τον συστηματικό προληπτικό έλεγχο κάθε  μελλοντικής παράβασής του. Τα ειδικά προς τούτο συγκροτούμενα μπλόκα ελέγχου από την πλευρά των κατά τόπους αστυνομικών διευθύνσεων και η μεγαλύτερη ανελαστικότητα της τροχαίας στο μεγάλο ζήτημα της ακύρωσης των κλήσεων, που οι παραβάτες εκ των υστέρων ζητούν, επικαλούμενοι αμφιβόλου εγκυρότητας σχετικά με την παράβαση στοιχεία, ίσως  αμβλύνουν την οξύτητα του προβλήματος. 

Παράλληλα οι κατά τόπους δημοτικές αρχές θα μπορούσαν να προχωρήσουν σε μια έρευνα σε όλους τους δρόμους και τα οδικά δίκτυα της πόλης τους, καταγράφοντας τον θόρυβο που προκαλούν τα διερχόμενα μηχανοκίνητα οχήματα. Στη συνέχεια να προχωρήσουν στην κατάρτιση   χάρτη που θα διαλαμβάνει  κλίμακα τιμών θορύβων για  κάθε δρόμο, με ανώτατο επιτρεπτό όριο, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, τα 70 ντεσιμπέλ για ολόκληρο το 24ωρο (Lden 70) και τα 60 τις ώρες της μεσημεριανής κοινής ησυχίας(15μμ-17 30΄μμ) ως και της νυχτερινής(23μμ - 7 πμ της επομένης). Μια τέτοια πρωτοβουλία  θα συμπληρώνονταν με το βάψιμο των δρόμων με χρώματα προκειμένου να φαίνεται στον χάρτη εάν σε κάποιον αυτοκινητόδρομο της πόλης παρατηρείται υπέρβαση του ορίου θορύβου ή όχι. Έτσι, όσο για κάποιον δρόμο τα Dbs ανεβαίνουν, τόσο ο χάρτης θα γίνεται περισσότερο κόκκινος ή μοβ, ενώ μέσα από αυτή την χαρτογράφηση θα μπορεί να διακρίνει κανείς ποιοι δρόμοι είναι κατακόκκινοι και επομένως εξαιρετικά θορυβώδεις, ώστε το πρόβλημα εκεί να αντιμετωπίζεται αναλόγως. 

Ακόμη μία εναλλακτική δράση, που θα μπορούσε να αναληφθεί από την πλευρά της αυτοδιοίκησης, τοπικής και περιφερειακής, είναι στους δρόμους πυκνής κυκλοφορίας και ιδιαίτερα θορυβώδεις, να  τοποθετηθούν, κάμερες με ενσωματωμένα μικρόφωνα, που θα μετρούν τον θόρυβο και με  την υπέρβαση των ορίων του και την αναγνώριση των πινακίδων του οχήματος, θα κόβεται αυτόματα πρόστιμο στον παραβάτη οδηγό. Πρόκειται για ένα μέτρο κατά του θορύβου που εφαρμόζεται με επιτυχία στην κυκλοφοριακά προηγμένη Μ. Βρετανία, το οποίο ωστόσο δύσκολα θα είναι εφαρμόσιμο στην Ελλάδα, αφού τα περισσότερα μηχανάκια που προκαλούν την μεγαλύτερη ηχορύπανση κυκλοφορούν με παραποιημένες ή απλά χωρίς πινακίδες. Βέβαια από την άλλη και μόνο η ηλεκτρονική παρακολούθηση των κινούμενων οχημάτων στους εν θέματι δρόμους μάλλον θα έκανε τους ασυγκράτητους οδηγούς να είναι πιο συγκρατημένοι. 

 Πάντως το μεγάλο πρόβλημα του θορύβου  που προέρχεται από τα «πειραγμένα- γκαζωμένα» δίκυκλα, εκτός των πιο πάνω μέτρων που για τα ελληνικά δεδομένα μάλλον είναι δύσκολο να ληφθούν στον παρόντα χρόνο,  θα μπορούσε να αντιμετωπισθεί  με την επαναφορά της κάρτας θορύβου. Και, παρ' ότι η εφαρμογή της τέθηκε πολλές φορές σε δημόσια συζήτηση, δεν έγινε ποτέ νόμος του κράτους. Την καθιέρωση, ωστόσο, της κάρτας θορύβου  για όλα τα μηχανοκίνητα οχήματα, και προ-εχόντως για τα δίκυκλα  πρέπει να συνοδεύουν και κάποιες αυστηρές ποινές στα συνεργεία, που προχωρούν σε διάφορες παρεμβάσεις στα δίτροχα-και όχι μόνο- ,όπως για παράδειγμα η αφαίρεση του φίλτρου που συγκρατεί τα σωματίδια των εκπεμπόμενων  ρύπων. Παράλληλα θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα και για τον εξοπλισμό των λιγοστών οχημάτων που διαθέτει το υπουργείο μεταφορών με τα ειδικά μηχανήματα μέτρησης ήχου, τα λεγόμενα «ντεσιμπελόμετρα» έτσι, ώστε να ξεκινήσουν τα μεικτά κλιμάκια ελέγχου , που θα συναποτελούν εκπρόσωποι της Τροχαίας ως και των αρμοδίων  υπηρεσιών των αντί-περιφερειών  και περιφερειών της επικράτειας. 

Σήμερα, δυστυχώς ο μόνος έλεγχος για τον θόρυβο που προκαλούν τα οχήματα στην Ελλάδα γίνεται μέσω των ΚΤΕΟ αλλά κι αυτός σε πολλές περιπτώσεις δεν παύει να είναι προσχηματικός. Έτσι για παράδειγμα προκειμένου να ελεγχθεί στο δίκυκλο, ο επιτήδειος οδηγός του βάζει την κανονική εξάτμιση και όταν… περάσει στις εξετάσεις «φοράει» ξανά την «πειραγμένη». Και τότε όλα έχουν καλώς. Η ουσία του προβλήματος επομένως είναι στον προμηθευτή-έμπορο. Κατά συνέπεια μία από τις βασικές πρόνοιες της πολιτείας για την πάταξη της συγκεκριμένης παραβατικότητας, είναι η καθιέρωση υψηλών προστίμων στην περίπτωση πώλησης  εξατμίσεων που δημιουργούν εκκωφαντικό θόρυβο. Αλλά και ένα δεύτερο, εξόχως αποτελεσματικό μέτρο, είναι η, κατά την ώρα της παράβασης, ταυτόχρονη  μέτρηση από τον τροχονόμο του ήχου της εξάτμισης με το ειδικό «ντεσιμπελόμετρο». 

Πάντως σε τοπικό επίπεδο πολλά, και σε διαφορετικά σημεία της πόλης, είναι τα περιστατικά  των δικύκλων, που  με τις πειραγμένες εξατμίσεις τους  έχουν κάνει τον βίο αβίωτο στους δύστυχους Αρτινούς, που είχαν την ατυχία να είναι περίοικοι σε πολλές οδούς, με πυκνότερη της συνήθους κίνηση τροχοφόρων και παραφορτωμένες με υψηλά ντεσιμπέλς θορύβου.  Για παράδειγμα οι κάτοικοι των όμορων περιοχών του περιφερειακού κυριολεκτικά στενάζουν από τα εκκωφαντικά μεταμεσονύχτια «γκαζώματα» κάποιων ασυνείδητων δικυκλιστών που τον διέρχονται. Ενώ  οι περίοικοι, για παράδειγμα, των  οδών: Μ. Γραικού, Κομμένου, Σκουφά - από τη συμβολή της  με την οδό Ελ. Βενιζέλου. μέχρι τη στροφή της Φλέμινγκ- Βασιλέως Κων/ου, Φιλελλήνων κ.ά, βιώνουν τα τρομακτικά ακουστικά και ψυχολογικά επίχειρα ενός ιδιότυπου σεισμού από τα διερχόμενα γκαζομένα δίκυκλα  με τις κομμένες εξατμίσεις, που πρωί-μεσημέρι-βράδυ σουλατσάρουν ανεξέλεγκτα στους πιο πάνω  δρόμους. Αναφορικά με την οδό Μ. Γραικού ειδικότερα, η ηχορύπανση είναι πολύ-παραγοντική και ο βαθμός της, ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, είναι κάτι παραπάνω από εφιαλτική.  Πραγματικά τα βραδινά ουρλιαχτά και η πολλών ντεσιμπέλς μουσική από τα φορητά ράδιο-μαγνητόφωνα των «στρατοπεδευμένων» στο προαύλιο του Α΄ Δημοτικού Σχολείου νεαρών  αγοριών και κοριτσιών, τα  διερχόμενα την οδό γκαζωμένα δίτροχα με τις πειραγμένες εξατμίσεις, το  πυκνό καυσαέριο που αναδύουν τα πολύ μεγάλου πλήθους μηχανοκίνητα τροχοφόρα, και κυρίως ο ελλοχεύων κίνδυνος πρόκλησης ατυχήματος, εξ’ αιτίας της ταχύτητας που αναπτύσσουν  κάποιοι ασυνείδητοι  οδηγοί,  στο τμήμα της οδού ,μεταξύ των οδών Φλέμινγκ και Μπότσαρη, έχουν  καταστήσει τη ζωή των περίοικων  αφόρητη. Αλλά και την σωματική ακεραιότητα των μικρών μαθητών των σχολείων: Α΄ Δημοτικό και Α΄ Γυμνάσιο,  κατά τις ώρες προσέλευσης, διαλειμμάτων και αποχώρησης  προ-εχόντως απειλούμενη.

Επιλέγουμε να κλείσουμε το παρόν άρθρο, με το πιο κάτω ενημερωτικό  «e-mail-απάντηση» της Αστυνομικής Διεύθυνσης Καβάλας(ΑΔΚ) επί καταγγελίας πολιτών για την ηχορύπανση που προκαλούν μηχανάκια στη περιοχή του Αγίου Λουκά  νομού Καβάλας. Και το κάνουμε γιατί πραγματικά πιστεύουμε ότι η αντίδραση της εκεί Αστυνομίας, αναφορικά με την καταγγελία αποτελεί ένα εξαιρετικό  παράδειγμα προς μίμηση για όλες τις ανά την επικράτεια Αστυνομικές Διευθύνσεις, της Αρτινής, προφανώς, μη εξαιρουμένης. Η επίμαχη απάντηση της Α.Δ.Κ έχει ως ακολούθως:  

«Σας ενημερώνουμε ότι η υπηρεσία μας έχει εντατικοποιήσει τους ελέγχους 

σε δίκυκλα για θόρυβο, τόσο στην περιοχή σας όσο και στην υπόλοιπη πόλη 

της Καβάλας, διατάσσοντας ειδικά συνεργεία ελέγχων και αξιοποιώντας στο 

μέγιστο τον υλικοτεχνικό εξοπλισμό της. Ενδεικτικά έχουν βεβαιωθεί μέχρι στιγμής έντεκα (11) παραβάσεις αποκλειστικά για θόρυβο σε 836 ελέγχους. Οι έλεγχοι συνεχίζονται και είμαστε πάντα στη διάθεσή σας.»