ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ ΑΡΤΑΣ -

Γράφει ο Παναγιώτης Δ. Μακρής *

Η άθληση δημιουργεί αύξηση της φυσικής μας δραστηριότητας. Η ενασχόληση με διάφορα αθλήματα, είτε στο γυμναστήριο είτε στο φυσικό χώρο, το περπάτημα μεγάλων αποστάσεων αλλά και η ποδηλασία είναι μερικοί από τους τρόπους άθλησης κυρίως των νέων.

Αποτέλεσμα την αυξημένης άθλησης είναι η εφίδρωση, η οποία βοηθά στην αποβολή των τοξινών από τον οργανισμό αλλά παράλληλα και στην αποβολή σημαντικών ηλεκτρολυτών.

Η αφυδάτωση είναι η αιτία  για την πρόκληση κόπωσης, πονοκεφάλων, μυϊκών κραμπών και σε ακραίες περιπτώσεις, θερμοπληξίας. Γι’ αυτόν τον λόγο, είναι αναγκαία η επαρκής πρόσληψη ηλεκτρολυτών από τους αθλούμενους πριν την άσκηση και η αναπλήρωσή τους μετά την άσκηση. Το νάτριο, μαζί με το χλώριο και το κάλιο, αποτελούν τους κυριότερους ηλεκτρολύτες του ανθρώπινου σώματος. Από αυτό εξαρτάται, σε μεγάλο βαθμό, η ισορροπία υγρών σε αυτό. Επομένως, η σημασία της επαρκούς ενυδάτωσης για τον αθλούμενο, είναι σημαντική για την αποφυγή αφυδάτωσης και διαταραχών ηλεκτρολυτών, που επιφέρουν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία, αλλά και στην απόδοση. Άρα, πέρα από μια σωστή διατροφή, ένας αθλητής πρέπει να φροντίζει να κρατάει σε καλή ισορροπία και τους ηλεκτρολύτες του. Η ρύθμιση της σωστής ισορροπίας των ηλεκτρολυτών στο σώμα, βοηθά στη σύσπαση των μυών, ρυθμίζει την ενυδάτωση του σώματος, μέσω των κυτταρικών μεμβρανών, αλλά και στην καλή λειτουργία των νεφρών.

Η λύση σε αυτό το πρόβλημα είναι η κατανάλωση των ισοτονικών ποτών. Ένα αθλητικό ποτό που χρησιμοποιείται για την αντικατάσταση υγρών και ηλεκτρολυτών που χάνονται κατά τη διάρκεια παρατεταμένης άσκησης. Παράλληλα, περιέχει φρουκτόζη ή γλυκόζη που επιτρέπει την αργή απελευθέρωση των υδατανθράκων για την αναπλήρωση των αποθεμάτων της ενέργειας που καταναλώνονται κατά την άσκηση.

 

Ηλεκτρολύτες

Οι ηλεκτρολύτες είναι χημικές ουσίες που χωρίζονται, όταν διαλύονται σε υγρά, σε ηλεκτρικά φορτισμένα σωματίδια (ιόντα) ικανά να διεξάγουν ηλεκτρικά ρεύματα ζωτικής σημασίας για τη λειτουργία των νεύρων και των μυών. Τα κύρια κατιόντα (θετικά φορτισμένοι ηλεκτρολύτες) στα υγρά του σώματος είναι το νάτριο, το κάλιο, το ασβέστιο και το μαγνήσιο. Τα κύρια ανιόντα (αρνητικά φορτισμένοι ηλεκτρολύτες) είναι το χλωριούχο, το φωσφορικό, το θειικό και το όξινο ανθρακικό. Οργανικά οξέα όπως το γαλακτικό, το πυροσταφυλικό, και ακετοοξικό φέρουν επίσης αρνητικά ιόντα. Οι ηλεκτρολύτες εμπλέκονται σε μεταβολικές δραστηριότητες και είναι ζωτικής σημασίας για τη λειτουργία όλων των κυττάρων, ως εκ τούτου, όταν το σώμα αφυδατώνετε, οι ηλεκτρολύτες δεν έχουν επαρκές υγρό για την κινητικότητα τους προκειμένου να λειτουργήσουν. Οι παρακάτω είναι οι κύριοι ηλεκτρολύτες: Νάτριο, Κάλιο, Ασβέστιο, Μαγνήσιο, Χλωριούχο, Όξινο Ανθρακικό, Φωσφορικό Άλας, Θειικό Άλας.

 

Γλυκόζη

Κατά τη διάρκεια σκληρής άσκησης, τα αποθέματα υδατανθράκων μειώνονται σε ποσοστό 3-4 g/min , το οποίο μπορεί να εξαντλήσει τον οργανισμό κατά την άσκηση που υπέστη σε δύο ώρες ή περισσότερο. Θα έπαιρνε συνήθως 24 έως 48 ώρες στο σώμα να τροφοδοτηθούν με φυσικό τρόπο αυτές τις προμήθειες, αλλά με ένα ισοτονικό ποτό μπορεί να «γεμίσει» τις «αποθήκες» πολύ πιο γρήγορα. Προσοχή, το ισοτονικό ποτό πρέπει να περιέχει αυστηρώς 6-8% υδατάνθρακες. 

 

Ενυδάτωση

Φαίνεται λογικό να καταναλώνετε νερό κατά τη διάρκεια της άσκησης, αλλά το νερό μπορεί να προκαλέσει φούσκωμα καθώς δεν περιέχει υδατάνθρακες και ηλεκτρολύτες.

Η κατανάλωση των ισοτονικών ποτών δεν πρέπει να γίνεται ανεξέλεγκτα. Η χρήση τους πρέπει να είναι ρυθμισμένη στις ανάγκες του αθλητή, γιατί μπορεί να επιφέρει σοβαρές γαστρεντερικές διαταραχές. Ένα σωστό ισοτονικό ποτό, πρέπει να είναι εύγευστο, να μην περιέχει αλκοολούχες ενώσεις να μπορεί να βελτιώσει την αθλητική απόδοση και να απορροφάται γρήγορα.

 

(*) Ο Παναγιώτης Δ. Μακρής είναι Γεωπόνος Τ.Ε / Χημικός-Οινολόγος M.Sc.

Υποψήφιος Διδάκτωρ Χημείας

 

• < Προηγούμενο
• Επόμενο >